✔ Nggunakake Wangsalan


Njanur Gurung Kadingaren Sore - sore ngebel
Gurune.net - Dalam muatan lokal jawa tengah terdapat mata pelajaran Bahasa Jawa sebabagi mata pelajaran mulok provinsi. Untuk Kelas 5 dalam buku Remen Bahasa Jawi Kelas 5 banyak yang kesulitan mengisi pertanyaan perihal Wangsalan.

Ok kita akan bahas bahan bahasa jawa perihal wangsalan sob.

Gurune akan gunakan bahasa jawa dan bahasa Indonesia semoga lebih sanggup dicerna oleh banyak orang.

Tembung kang kacithak kandel ing nduwur diarani wangsalan. Wangsalan iku unen - unen kang kawujud cangkriman kang dikantheni batanganne pisan, sanajan batangane mau mung nrempet wae. Nanging, ana uga kang ora dikhatheni batangan.

Dalam keterangan lain memakai bahasa indonesia perihal wangsalan.

Wangsalan - Dilihat dari aspek bentuknya semua wangsalan dalam bahasa Jawa berbentuk frase nomina atributif, yakni terdiri dari nomina sebagai unsur sentra (UP) dan unsur lain sebagai atributnya. Lebih jauh atribut frase nomina itu sanggup dibedakan  menjadi dua jenis, yakni ada yang berstatus sebagai pembatas dan ada pula yang berstatus sebagai penerang. Untuk jelasnya sanggup diperhatikan beberapa wangsalan di bawah ini:

Jahe wana > jahe (UP) + wana (atribut pembatas)
jahe hutan  (puyang) > maksudnya puyang payingan ‘bingung’.


Tuladha ( contoh  wangsalan )
Njanur Gunung, sore - sore ngebel
Njanur gunung batangane ( artine ) aren.
Mula ( maka ), njanur gunung iku tegese kadingaren ( tidak biasanya )

Njanur = janur = daun kelapa muda
Gunung = gunung

( kebanyakan digunung yang wujudnya ibarat pohon kelapa ialah pohon aren, maka njanur gunung diartikan sebagai aren )

Jenis-jenis wangsalan

Jenis-jenis wangsalan sanggup dibedakan menurut beberapa kreteria. Kreteria-kreteria  itu ialah unsur  pembentuknya, cara pemaknaannya, dan situasi pemekaiannya. Berdasarkan unsur pembentuknya dibedakan antara wangsalan tunggal dan wangsalan rangkep. 

Wangsalan tunggal adalah wangsalan yang bentuknya  sederhana, yakni terdiri dari satu bagian, yakni (20)janur gunung(daun kelapa gunung, aren >kadingaren,  tumben)

Wangsalan rangkap adalah wangsalan yang bentuknya kompleks, yakni terdiri dari 2 bagian, ibarat (10)carang wreksa, wreksa wilis tanpa patra(ora simpel wong urip ning ngalam donya ‘tidak simpel orang hidup di dunia’), jenang sela, wader kali sesonderan(apuranta yen wonten lepat kawula ‘Maafkan kalau ada kesalahan saya’).

Tuladha Basa Rinengga Kangge ing Wangsalan( rujukan wangsalan )


Jenang gula, kowe aja lali
( jenang gula : gulali = lali )

Sekar aren, rawuhipun sampun dangu-dangu
( Sekar aren : dangu = dangu )

Njanur gunung, kadingaren
( Janur gunung : Aren = Kadingaren )

Mbalung klapa, geleme mung ethok – ethokan.
( Mbalung Klapa : Batok = Ethok – ethok )

Mbalung janur, Paring Usada nggonku nandhang wuyung
( Balung janur : Sada = usada )

Reca kayu, goleka kaweruh rahayu
( Reca kayu : Golekan = goleka )

Ngembang garut nggremeng ora karuwan
( kembang garut = gremeng = nggremeng )

Ngembang kacang, mbesengut ora kalegan.
( kembang kacang : besengut =  mbesengut )

Kembang jambu, kemaruk duw dolanan anyar.
( kembang jambu : karuk =  kemaruk )

Roning mlinjo, sampun sayah nyuwun ngaso.
( Roning mlinjo : so = ngaso ).

Klapa mudha, yen kalegan paringa apura.
( klapa mudha : degan = kalegan )

Kembang gembili seneng-seneng oleh rejeki.
( kembang gembili : seneng = seneng-seneng )

Witing klapa jawata ing ngarcapada. Salugune wong mudha gelem rekasa.
( witing klapa : glugu = salugune )

Mamet tirta, tirta jawah jro katiga, suka lila lebur luluh labuh praja
( memet tirta : Ngangsu, tirta jawah jro katiga = labuh )

Mbok aja nglemah bengkah
( Nglemah bengkah : tela = nyela-nyela )

Gayung sumur, aja kemba aja mundhu
( Gayung sumur : Timba = Kemba )

Pindhang lulang, kacek apa saya karo kowe
( Pindhang lulang : Krecek = Kacek )

Nggodong garing, esuk – esuk kok wis nglaras
( godong garing : Klaras = nglaras )

Mbalung geni, mbak menawa saya sanggup teka
( Balung geni : Mawa = Menawa )

Balung pakel, aja seneng alok-alok
( Balung pakel : Pelok = alok – alok )

Bayem arda, dhasar anteng kang adi luhung
( Bayem arda : Lanteng = anteng )

Kuku gantung, sawangan kang adi luhung
( Kukus gantung : sawang =  sawangan )

Durna putra, ngudiya basa utama
( Durna putra : aswatan = ngudiya )

Bibis tasik, tasik manda winor tirta. Maju mundur tangeh marem kang pinanggya
( bibis tasik : undur – undur )
( Tasik manda winor tirta : Parem )



Tapas aren, aren arab wijilira tindak tanduk, nora ninggal tata krama
( Tapas aren : duk )
( Aren arab wijilira : Kurma )



Isenana titik-titik ing ngisor iki kanthi negesi tembung kang kacitak Kandel


  1. Jenang gula, panjenengan aja…………..
  2. Sarung Jagung, rasane ……………….pelajaran matematika iki.
  3. Kowe aja seneng nglemah bengkah, senenge……………….
  4. Nyaron bumbung, nganti…………………….nggonku ngenteni
  5. Mrica kecut, omong ko…………………
  6. Yen nesu, geneya kowe, kok mentil kacang, …………………….wae.
  7. Pindhang lulung,…………………………….apa saya karo dheweke.
  8. Wah, pancen mandhan rawa, bener-bener…………………
  9. Balung geni, ……………………….aku rene liya dina.
  10. Aja sok seneng klapa mudha, senenge…………………

Kunci Jawaban


1. Lali
2. Abot
3. Nyela – nyela
4. Cengklungan
5. Muni
6. Mrengut
7. Kacek
8. Manglingi
9. Menawa
10. Kalegan

Belum ada Komentar untuk "✔ Nggunakake Wangsalan"

Posting Komentar

Iklan Atas Artikel

Iklan Tengah Artikel 1

Iklan Tengah Artikel 2

Iklan Bawah Artikel